ییلاق سوباتان؛ نگین سبز گیلان و اردبیل

ییلاق سوباتان از جاهای دیدنی تالش و بهشتی پنهان در دل کوه‌های شمال ایران است؛ جایی که طبیعت در زیباترین شکل خود جلوه‌گری می‌کند. این ییلاق پوشیده از چمنزار و گلزار و مملو از چشمه‌های گوارایی است که حس حضور در طبیعت را برایتان دوچندان می‌کنند. کلبه‌های قدیمی و چوبی روستای سوباتان منظره بی‌نظیری به وجود آورده‌اند که تصور آن شاید دور از ذهن باشد. از دیگر جاذبه‌های این منطقه می‌توان به اقیانوس ابر اشاره کرد که چشم‌اندازی رویایی و متفاوت برایتان خلق می‌کند. با ما همراه شوید تا سفری کوتاه به ییلاق سوباتان، یکی از بهترین ییلاقات گیلان، داشته باشیم.

• آدرس: استان گیلان، شهرستان تالش، بخش کرگان‌رود (مشاهده روی نقشه)

ییلاقات سوباتان در شهرستان تالش قرار دارد و یکی از جاهای دیدنی گیلان به حساب می‌آید. این روستا در ۵۶ کیلومتری شهر لیسار (دو ساعت و ۱۵ دقیقه با خودرو) و ۳۷ کیلومتری شهر تالش (یک ساعت و ۴۵ دقیقه با خودرو) واقع شده است. سوباتان تالش از شمال به رودخانه لیسار، از شرق به جنگل‌های تالش، از جنوب به ییلاق‌های آسبومار جوکندان و از غرب به دریاچه نئور منتهی می‌شود. فاصله رشت تا سوباتان به حدود ۱۴۰ کیلومتر (سه ساعت و ۴۵ دقیقه با خودرو) می‌رسد.

عکاس: Peyman TDR / unsplash.com

چگونه با ماشین شخصی به سوباتان برویم؟

اگر قصد رفتن به ییلاق سوباتان با ماشین شخصی را دارید چند گزینه و مسیر پیش روی شما است که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌کنیم:

• مسیر تالش به سوباتان: یکی از جاده‌هایی که به دشت سوباتان منتهی می‌شود، جاده تالش است که حدود ۳۷ کیلومتر تا سوباتان فاصله دارد و قسمت‌هایی از آن خاکی است و در صورت بارش باران ممکن است خودروی شخصی شما با مشکل مواجه شود. پس به‌ جای این روش، می‌توانید از تالش، یک نیسان یا پاترول به مقصد این ییلاق بگیرید و بدون اینکه نگران در راه ماندن باشید، به سوباتان زیبا بروید.

عکاس: نامشخص / balad.ir

• مسیر اردبیل به سوباتان: در صورتی که از تهران حرکت می‌کنید، از ترمینال آزادی سوار اتوبوس‌های اردبیل شده و مطمئن شوید که اتوبوس از جاده سرچم می‌گذرد. در ادامه در روستای بودالالو پیاده شوید و با کمک وانت‌های متعدد موجود در این منطقه به‌ سمت روستای سوباتان گیلان راه بیفتید که در میانه راه از دریاچه نئور هم عبور می‌کند. بهتر است ۱۳ کیلومتر پرفرازونشیب تا دریاچه را با وانت‌ یا ماشین‌های مخصوص بروید. این مسیر خیلی بهتر و باصفاتر از مسیر اول است و در عین حال می‌توانید بازدیدی هم از دریاچه نئور داشته باشید. بعد از گشت‌وگذار در پیرامون دریاچه و کوه‌های زیبای اطراف آن، با ۱۸ کیلومتر کوهپیمایی و حرکت از میان ابرها و تماشای مناظر طبیعی و رمه‌های منطقه به روستای سوباتان خواهید رسید. به‌ دلیل ییلاقی بودن مسیر، چشمه‌های آب آشامیدنی و همچنین رودخانه و آبشار نیز در طول راه وجود دارند که تجربه این سفر را هیجان‌انگیزتر می‌کند.

عکاس: جعفر پناهی / گوگل‌ مپ

• مسیر تالش-آق اولر-سوباتان: جاده آسفالت تالش تا منطقه آق اولر تقریبا ۳۲ کیلومتر است و در اینجا جنگل جای خود را به مراتع سبز و پر از گل می‌دهد. در ادامه، جاده‌ آق اولر به روستای سوباتان را پیش رو دارید که خاکی است و امکان تردد در آن فقط با خودروهای شاسی‌بلند و نیسان وجود دارد.
• مسیر لیسار به سوباتان: فاصله بین لیسار تا ییلاق سوباتان حدود ۵۶ کیلومتر است که به‌ دلیل سختی راه، استفاده از آن به گردشگران غیرحرفه‌ای توصیه نمی‌شود و افراد حرفه‌ای هم پس از انتخاب این مسیر، بهتر است از راهنمای محلی ماهر کمک بگیرند.

دشت سوباتان در ارتفاع ۱,۹۰۰ تا ۲,۵۰۰ متری از سطح دریا قرار گرفته است؛ به همین دلیل، زمستان‌هایی بسیار سرد دارد و حتی در تابستان‌ها هم در برخی نقاط مرتفع هنوز لکه‌های برف به چشم می‌خورد. این روستا به دشت‌های شقایقش نیز شهرت دارد.

عکاس: MOHAMMADREZA YAGHOUBI SHAVAKI / گوگل‌ مپ

روستای سوباتان گیلان برق و گاز ندارد و همچنان صدها خانوار دامدار و عشایر به‌شکل سنتی در سیاه چادرها و خانه‌های کاه‌گلی و چوبی زندگی می‌کنند. خانه‌های چوبی بخش جذاب و مهمی از بافت سنتی ‌سوباتان را تشکیل می‌دهند که زیبایی این طبیعت بی‌نظیر و کوه‌های سربه‌فلک‌کشیده و سرسبز را دوچندان می‌کنند.

عکاس: Ali shafiee koli / Farsnews.ir

سوپرمارکت‌ها با لبنیات محلی تازه و غذاخوری‌های محلی با گوشت گوسفندی تازه، برای صرف شام و ناهار مهیا هستند. اگر اهل کباب هستید، حتما کباب بازارچه سنتی را امتحان کنید. در رستوران‌های روستای سوباتان ميز و صندلی‌هایی از چوب درختان جنگلی گذاشته شده است و می‌توانید غذاهای محلی هم سفارش دهید. سوجا دیله (ساج ایچی)، قورتماج، سیرجینه، گوزلی بریان (بره بریان)، جزلق، قورما، سوجا نون (ساج چورگی) و کته نون (نان سنگی) از جمله‌ غذاها و خوراکی‌های محلی این منطقه هستند که چشیدن طعم آن‌ها برای هر گردشگری جزو واجبات است. پندیره ویسوج یا پنیر سرخ‌شده، یکی دیگر از غذاهای خوشمزه‌ سوباتان تالش به شمار می‌رود که پنیر تازه جوشانده‌شده را در روغن سرخ و با برنج میل می‌کنند.

درباره وجه تسمیه ییلاقات سوباتان چنین می گویند که «سو» در زبان تالشی به معنی «گلپر» و «وتون» به معنی «روییدن» است و از آنجا که گلپر در قسمت‌های مختلف این ییلاق می‌روید، نام آن را «سووتون» گذاشته‌اند که به مرور زمان به سوباتان تغییر کرده است.

در روایت دیگری آمده است که در زبان ترکی «سو» به معنی آب و «باتان» به معنی محل فرو رفتن است؛ پس سوباتان، محل فرو رفتن آب می‌شود. در سوباتان چشمه‌ای وجود داشت که آب آن پس از جوشیدن از دل خاک، دوباره در زمین فرومی‌رفته است.

در دشت سوباتان گیاهان دارویی زیادی رشد می‌کنند که از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به گلپر اشاره کرد. بابونه، خشخاش، گزنه، بومادران، بولاغ اوتی، سیب کال، ازگیل کوهی، آویشن، علف چای، خار مریم و... از دیگر گیاهان دارویی این منطقه هستند.

منابع عکس‌ها: Unsplash.com، گوگل مپ | عکاس‌ها: Peyman TDR ،Mahbantour.com، نامشخص

از پوشش جانوری روستای سوباتان که بیشتر به چشم می‌آید، می‌توان به اسب‌های وحشی و گاو اشاره کرد. البته اینجا به‌ دلیل بکر بودن و نداشتن صداهای مزاحم، پر از پرنده‌هایی است که هر روز آواز جدیدی برای خواندن دارند.

• از آنجا که فقط بالای یکی از تپه‌های ییلاق سوباتان موبایل آنتن می‌دهد، حتما پول نقد به‌اندازه کافی همراهتان باشد؛ زیرا دستگاه کارت‌خوان در این منطقه کار نمی‌کند.
• حتما در سفر به ییلاق سوباتان، پانچو یا بارانی مناسب همراه خود ببرید؛ چراکه هوا معمولا بارانی است و در صورت بارندگی حسابی خیس می‌شوید.

زهره خسروی

پانچو کوهنوردی چیست و چه کاربردی دارد؟

مطالعه '10

• یادتان باشد که هیچ‌وقت به گله‌ها نزدیک نشوید و فکر عکس گرفتن با گوسفندهایی که پشم‌های آن‌ها را با حالت خاصی زده‌اند، از سر بیرون کنید؛ زیرا احتمال حمله سگ‌های گله به شما وجود دارد.

اجاره کلبه در سوباتان از بهترین گزینه‌ها برای اقامت در این منطقه است. بسیاری از گردشگران نیز برای کمپینگ در طبیعت، به سوباتان تالش می‌آیند و با تجهیزات کامل رهسپار این ییلاق می‌شوند. علاوه بر این، امکان اجاره ویلا و سوئیت در این منطقه نیز وجود دارد.

عکاس: نامشخص / makanchi.com

منابع عکس‌ها: Tasnimnews.com ،Dalahoo.com | عکاس‌ها: خدیجه نادری، احسان محمدی

اگر در فصل بهار، به‌خصوص اواخر اردیبهشت و اوایل خرداد به این منطقه سفر کنید، با دشت‌های مملو از گل‌های وحشی و شقایق مواجه خواهید شد که هوش از سرتان می‌برد.

اگر گذرتان به روستای سوباتان گیلان افتاد، از دیگر جاهای دیدنی تالش که در اطراف این منطقه قرار دارند نیز دیدن کنید؛ جاذبه‌هایی که هر یک در نوع خود زیبا و منحصربه‌فرد هستند. بازارچه سنتی سوباتان، آبشار ماهار واقع در روستای ماهار، سیاه چادرهای عشایری اطراف سوباتان، چمنزار وسیع بیده‌دشت، باغداگول (معروف به بهشت گل‌ها)، صخره گنج‌نامه (برای تماشای طلوع و غروب خورشید) و... از جمله جاذبه‌های ییلاق سوباتان هستند. بازدیدی هم از قوری دره داشته باشید که به‌خاطر گورستان‌های تاریخی‌اش، از جاهای دیدنی سوباتان است. در ادامه به اختصار به تعدادی از جاذبه‌ های سوباتان و اطراف آن اشاره می‌کنیم تا بازدید از آن‌ها را نیز در برنامه‌ سفر خود بگنجانید.

• موقعیت: مرز بین استان‌های گیلان و اردبیل، ۵۵ کیلومتری جنوب شرقی شهر اردبیل
• فاصله تا سوباتان: ۲۵ کیلومتر (یک ساعت و ۱۵ دقیقه با خودرو)

دریاچه نئور در غرب ییلاقات سوباتان و در ارتفاع ۲,۵۰۰ متری از سطح دریا قرار گرفته است و مابین شهرستان‌های تالش و خلخال و در مرز بین دو استان گیلان و اردبیل قرار دارد.

عکاس: بهنام یوسفی / Mehrnews.com

نئور مرتفع‌ترین دریاچه یخچالی بازمانده از دوران باستان به شمار می‌رود و چنانچه به ماهی‌گیری علاقه‌مند هستید، می‌‌توانید قزل‌آلای رنگین کمانی بگیرید. برای اینکه از سوباتان به دریاچه نئور بروید، باید حدود ۲۵ کیلومتر پیاده‌روی کنید یا با نیسان‌های محلی خود را به این دریاچه برسانید. دور تا دور دریاچه محل کمپ گردشگران است و افراد از نقاط دور و نزدیک برای دیدن طبیعتی زیبا و بکر، خود را به این منطقه می‌رسانند.

• آدرس: استان گیلان، شهرستان تالش، بخش گرگان‌رود، اطراف ییلاق سوباتان

دشت سوباتان همچون اکثر ییلاقات ایران دارای چشمه‌های آب طبیعی است که آب خنک و گوارای آن‌ها در فصول گرم سال، یکی از عوامل جذب گردشگران به حساب می‌آید. از چشمه‌های آب سوباتان می‌توان به سید بلاغی، نظیری بلاغی، نومندان بلاغی، ورزان بلاغی، ساری بلاغ، قار بلاغ، سردابا، باتمان بلاغ، چشمه کلیه سویی با خاصیت درمانی برای بیماری‌های کلیوی و... اشاره کرد.

عکاس: Saeed Gheisari Hasnijeh / گوگل‌ مپ

• آدرس: استان گیلان، شهرستان تالش، بخش گرگان‌رود، اطراف ییلاق سوباتان

گل‌های شقایق سرخ یکی از جاذبه‌های طبیعی ییلاقات تالش نظیر سوباتان هستند که در اواخر اردیبهشت و اوایل خرداد باعث زیبایی دوچندان این مناطق می‌شوند. در این فواصل زمانی در منطقه باتمان بلاغ دشت‌های بسیاری را خواهید دید که به گل‌های شقایق با رنگ‌های قرمز، زرد، بنفش و آبی مزین شده‌اند. همچنین به‌ دلیل سردسیر بودن مناطق بالادست روستای سوباتان، روستاهایی همچون ساری بلاغ، چم چمی، ورزان و باقداگول کمی دیرتر از مناطق پایینی پرگل می‌شوند. تنوع رنگ‌های شقایق این منطقه شهرتی خاص دارد.

عکاس: نامشخص / Kanoon.ir

• آدرس: استان گیلان، شهرستان تالش، کیلومتر ۲۰ جاده تالش-سوباتان، جاده فرعی لواده
• فاصله تا سوباتان: ۱۴ کیلومتر (یک ساعت با خودرو)

با توجه به اینکه فاصله بین ییلاق شکردشت تا روستای سوباتان حدود ۱۴ کیلومتر (حدود یک ساعت با خودرو) است، در مدت زمان کوتاهی می‌توانید یکی دیگر از جاذبه‌های طبیعی تالش را به نظاره بنشینید. شکردشت که به آن شکردشت سوباتان نیز می‌گویند، به دشت‌های شقایقش معروف است که با خلق منظره‌ای زیبا، حیرت و شگفتی گردشگران را در پی دارند. علاوه بر این، به‌دلیل کوهستانی بودن این منطقه، دریایی از ابر در ارتفاعات سرسبز آن، زیر پای شما شکل می‌گیرد که احساس قدم‌زدن روی ابرها را در گردشگران القا می‌کند.

عکاس: Marziyeh Salehinasab / گوگل‌ مپ

• آدرس: استان گیلان، شهرستان تالش، بخش گرگان‌رود، غرب ییلاق سوباتان
• فاصله تا سوباتان: پنج کیلومتر (۲۰ دقیقه با خودرو)

آبشار ورزان یا آبشار سوباتان واقع در پنج کیلومتری شمال غرب دشت سوباتان از دیگر جاذبه‌هایی است که بازدید از آن را نباید از دست بدهید. آب رودخانه ورزان از شاخه‌های اصلی رودخانه لیسار است که در طول مسیرش، آبشاری مرتفع ایجاد می‌کند. آبشار سوباتان در روستای ورزان قرار دارد که بازدید از آن خالی از لطف نخواهد بود.

عکاس: Saleh Abravesh / گوگل‌ مپ

• آدرس: استان گیلان، شهرستان تالش، بخش گرگان‌رود، شرق ییلاق سوباتان
• فاصله تا سوباتان: سه کیلومتر (۱۵ دقیقه با خودرو)

پارک طبیعی جنگلی آلچالق که در ضلع شرقی ییلاقات سوباتان واقع شده، دارای بوته‌های کم‌ارتفاع و پرپشت درختچه‌های آلوچه، سیب کال و قره گیله است و در میان این درختچه‌ها، چمنزار سبز و وسیعی قرار دارد که برای هر گردشگری جذاب هستند.

عکاس: Mohammad Ghaednodoomi / گوگل‌ مپ

• آدرس: استان گیلان، شهرستان تالش، بخش گرگان‌رود، شمال شرق ییلاق سوباتان
• فاصله تا سوباتان: یک کیلومتر (پنج دقیقه با خودرو)

غار سوباتان در ضلع شمال شرقی منطقه بکر و سرسبز سوباتان واقع شده که به گنج‌خانه معروف است. برای دسترسی به این غار به راهنما نیاز دارید. از آنجا که دهانه غار سوباتان باریک است، پیمایش آن برای طبیعت‌گردان مناسب نیست و تنها غارنوردان از پس آن برمی‌آیند.

مردم منطقه از قدیم اعتقاد دارند که در درون این غار، گنج عظیمی نهفته است و به‌ دلیل طلسم و جادویی که دارد، تاکنون کسی نتوانسته است، وارد این غار شود و راز آن را کشف کند؛ بنابراین اطلاع دقیقی از طول و ارتفاع داخل غار وجود ندارد.

• آدرس: استان گیلان، شهرستان تالش، بخش گرگان‌رود، ارتفاعات ییلاق سوباتان

ییلاق سوباتان از مکان‌های مشاهده اقیانوس ابر در ایران محسوب می‌شود که یکی از دلایل شکل‌گیری این پدیده را می‌توان کوهستانی بودن منطقه دانست. این پدیده در برخی از نقاط کشور قابل‌مشاهده است و هنگامی رخ می‌دهد که سطح ابرها پایین‌‌تر از سطح زمین قرار بگیرد. این شرایط به اقلیم یک منطقه نیز بستگی دارد و عواملی همچون رطوبت هوا، وجود کوه‌ها و ارتفاع زیاد از سطح دریا نیز در رخ دادن اقیانوس ابر موثر هستند.

عکاس: Zohre Darbani / گوگل‌ مپ

• آدرس: استان گیلان، بخش مرکزی شهرستان تالش، دهستان ساحلی جوکندان، شمال روستای سراگاه
• فاصله تا سوباتان: ۴۵ کیلومتر (دو ساعت و ۱۵ دقیقه با خودرو)

دریاچه سراگاه در روستایی به همین نام قرار دارد و در واقع آبگیری کوچک است که مردم محلی به آن سد خاکی نیز می‌گویند. اهالی روستای سراگاه در این آبگیر ماهی پرورش می‌دهند و به‌ نوعی منبع درآمد بسیاری از آن‌ها است. آب دریاچه سراگاه از طریق چشمه های زیرزمینی واقع در بستر آن تامین می‌شود و بسیار شفاف و زلال است.

عکاس: Amin Hezarjaribi / گوگل‌ مپ

• آدرس: استان گیلان، شهرستان تالش، بخش کرگان‌رود، شهر لیسار
• فاصله تا سوباتان: ۵۵ کیلومتر (دو ساعت و ۱۵ دقیقه با خودرو)

قلعه سلسال (صلصال) بر فراز کوه در حاشیه شهر لیسار قرار دارد. قدمت بنای اولیه این قلعه به دوره ساسانیان و قبل از اسلام بازمی‌گردد؛ ولی در دوره صفوی مورد بازسازی قرار گرفت. قلعه صلصال ابعادی حدود ۴۰ متر در ۵۰ متر مربع دارد و از دو قسمت خارجی و داخلی تشکیل شده است. قسمت داخلی شامل ارگ قلعه، آب‌انبار، جایگاه نگهبانی، اقامتگاه فرمانروایی، شبکه آب‌رسانی، درگاه اصلی و سرویس‌های بهداشتی می‌شود. بخش خارجی قلعه سلسال نیز فضای وسیعی دارد و از سنگ‌های رودخانه‌ای برای ساخت آن استفاده شده است.

عکاس: Amir Kamranfar / گوگل‌ مپ

• آدرس: استان گیلان، شهرستان تالش، بخش گرگان‌رود، روستای سوباتان

موزه مردم شناسی عشایر در سال ۱۳۹۲ شمسی، توسط یک معلم بازنشسته تالشی برای حفظ فرهنگ مردم این منطقه تاسیس شده است. در این موزه بیش از ۲۵۰ قلم از وسایل زندگی عشایر وجود دارد. انواع ظروف مسی، برنجی، سفالی و ساج، چراغ‌های خوراک‌پزی، آسیاب‌های دستی، چادرهای بافته شده از موی بز، وسایل کشاورزی و دامداری، وسایل ساخته شده از پوست درختان گیلاس جنگلی، لباس‌های محلی همچون کلاه، چاروق، شال، جلیقه و شلوار پشمی از مواردی هستند که در موزه عشایر در معرض عموم بازدیدکنندگان قرار گرفته است.

عکاس: Morteza jalili / گوگل‌ مپ

• آدرس: استان گیلان، شهرستان تالش، بخش گرگان‌رود، روستای سوباتان

خانه‌های چوبی که در دشت سوباتان قرار دارند، در حقیقت یکی از جاذبه‌های فرهنگی و تاریخی این منطقه محسوب می‌شود. این کلبه‌ها همچنین یکی از گزینه‌های اقامتی در سوباتان هستند؛ پس اگر به این منطقه سفر کردید ولی لوازم و تجهیزات کمپینگ همراه نداشتید، می‌توانید با هزینه‌ای منطقی شب را در این خانه‌‌های چوبی خنک به صبح برسانید.

عکاس: کیهان صنعت / گوگل‌ مپ

• آدرس: استان گیلان، شهرستان رضوانشهر، بخش پره سر، دهستان دیناچال
• فاصله تا سوباتان: ۶۰ کیلومتر (دو ساعت و ۱۵ دقیقه با خودرو)

آتشکده اسپی مزگت که امروزه به مسجد تبدیل شده است، در ۲۵ کیلومتری جنوب شهر تالش (۳۰ دقیقه با خودرو) قرار دارد. این بنا را به نام «مسجد سفید» نیز می‌شناسند و به‌ لحاظ تاریخی اهمیت ویژه‌ای دارد. قدمت اسپی مزگت به دوران قبل از اسلام بازمی‌گردد؛ ولی برخی نیز بر این باورند که بنای این آتشکده در دوره ساسانیان ساخته شده است. این مکان در گذشته آتشکده‌ای بزرگ متعلق به زرتشتیان بود؛ ولی پس از اسلام بدون هیچ تغییری به مسجدی بدون محراب تبدیل شد.

عکاس: Fereshteh Akbari / گوگل‌ مپ

اگر به‌دنبال مقصدی بکر و آرام در دل طبیعت شمال هستید، ییلاق سوباتان می‌تواند انتخابی بی‌نظیر باشد. سفر به این روستای تماشایی را در برنامه‌تان قرار دهید و تجربه‌ای متفاوت از اوج آرامش و زیبایی طبیعت را رقم بزنید. آیا تابه‌حال از روستای سوباتان گیلان دیدن کرده‌اید؟ لطفا نظر و تجربه خود را در بخش دیدگاه‌های این مقاله با ما و دیگر کاربرای کجارو به اشتراک بگذارید.

نویسنده: صدیقه شجاعی

منبع عکس کاور: Unsplash.com | عکاس: Azin Javadzadeh